Do mojej kancelarii adwokackiej bardzo często zgłaszają się osoby, które chcą dochodzić alimentów od byłego partnera, rodzica lub innej osoby spokrewnionej, a także osoby, które zostały pozwane o alimenty. Sprawy o alimenty należą do jedynych z najczęściej rozpoznawanych spraw przez sądy rejonowe. Moja kancelaria świadczy usługi kompleksowej obsługi sprawy o alimenty w postępowaniu sądowym, a także zabezpieczającym i egzekucyjnym.
Przez obowiązek alimentacyjny należy rozumieć obowiązek dostarczania środków utrzymania, a także w miarę potrzeby również środków wychowania. Jak wynika z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej (zwłaszcza rodziców, dzieci, dziadków) oraz rodzeństwo. Przede wszystkim obowiązek alimentacyjny spoczywa na rodzicach, którzy są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje do jakiego wieku dziecku przysługują alimenty od rodziców. Nie ma znaczenia osiągnięcie przez dziecko pełnoletności czy innego konkretnego wieku. Decydujące jest tylko uzyskanie przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania się. W praktyce przyjmuje się, że taką zdolność dziecko uzyskuje po ukończeniu edukacji i podjęciu pracy. Zazwyczaj moment ten następuje po ukończeniu ostatniego etapu edukacji dziecka: szkoły branżowej, szkoły średniej lub studiów wyższych.
Bardzo często klienci nie wiedzą jak poprawnie powinni określić wysokość dochodzonych alimentów. Na wysokość alimentów wpływ mają dwa czynniki:
Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego to pojęcie indywidualne. Podstawowe potrzeby życiowe dziecka to zapewnienie mieszkania, wyżywienia, odzieży, środków czystości, nauki oraz leczenia. Dzieci, w zależności od wieku, stanu zdrowia, zdolności, zainteresowań mają jednak różne potrzeby. Usprawiedliwione potrzeby mogą obejmować też środki związane z pokryciem kosztów zajęć dodatkowych, wyjazdów wakacyjnych, odpoczynku i rozrywki, a także w przypadku występowania chorób- leczenia specjalistycznego.
Z kolei druga okoliczność mająca wpływ na wysokość alimentów to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Należy zwrócić uwagę, że mowa tu o możliwościach zarobkowych, nie o zarobkach. Oznacza to, że może zdarzyć się sytuacja, gdy ktoś wykonuje pracę poniżej swoich kwalifikacji (wykształcenia, doświadczenia, zdolności). W takim wypadku sąd będzie brał pod uwagę, że osoba ta ma możliwość podjęcia bardziej opłacalnego zajęcia. Jako możliwości majątkowe należy rozumieć majątek zobowiązanego, a także dochody uzyskiwane z tego majątku, np. dochody uzyskiwane z tytułu wynajęcia mieszkania.
Warto zwrócić uwagę, że na wysokość alimentów nie mają wpływu świadczenia uzyskiwane przez jednego z rodziców ze świadczeń pomocy społecznej oraz świadczenia wychowawcze i rodzinne, w tym świadczenie „500 +”.
Wysokość alimentów, ustalona przez sąd może ulec modyfikacjom, w zależności od sytuacji uprawnionego lub zobowiązanego.
Częściej mamy do czynienia ze sprawami o podwyższenie alimentów. Wynika to najczęściej ze wzrostu potrzeb dziecka wraz z jego wiekiem. Dziecko w wieku nastoletnim ma zazwyczaj większe potrzeby niż dziecko w wieku przedszkolnym, co wynika z naturalnego rozwoju, zwłaszcza w zakresie dodatkowych potrzeb edukacyjnych (np. korepetycje, zajęcia pozalekcyjne). Nie bez znaczenia pozostaje też panująca od kilku lat inflacja, ogólny wzrost cen towarów i usług oraz spadek siły nabywczej pieniądza.
Obniżenie alimentów może wynikać np. pogorszeniem możliwości zarobkowych lub majątkowych zobowiązanego. Przyczyną pogorszenia możliwości zarobkowych może być m.in. pogorszenie stanu zdrowia lub utrata pracy.
Aby właściwie przygotować się do procesu w sprawie o alimenty, rodzic powinien przygotować dokumenty, potwierdzające wydatki, które ponosi na dziecko. Jeżeli dziecko ma specjalne potrzeby edukacyjne, żywieniowe lub związane z jego zdolnościami, należy przygotować dokumenty, które potwierdzą te okoliczności.
Podczas rozprawy w sądzie rodzic dziecka jest przesłuchiwany. Pytania zadawane przez sąd dotyczą przede wszystkim faktów, które zostały przedstawione w pozwie o alimenty. Rodzic musi przygotować się, aby podczas rozprawy przedstawić wydatki, jakie ponosi w związku z utrzymaniem dziecka oraz uzasadnić wydatki, które związane są z indywidualnymi potrzebami dziecka.
Sądem właściwym w sprawach o alimenty jest sąd, właściwy dla miejsca zamieszkania uprawnionego (dziecka). Jeżeli osoba uprawniona mieszka w Mielcu lub na terenie powiatu mieleckiego właściwym miejscowo jest Sąd Rejonowy w Mielcu. Wyjątkiem jest gmina Padew Narodowa, dla której właściwym miejscowo jest Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu.
Czas postępowania w sprawach o alimenty jest zależny w głównej mierze od stopnia skomplikowania danej sprawy oraz ilości dowodów zawnioskowanych przez strony. Warto wspomnieć, że nawet długi czas postępowania i oczekiwania na termin rozprawy nie oznacza automatycznie długiego okresu oczekiwania na wypłatę alimentów w zmienionej wysokości.
Aby przyśpieszyć wypłatę alimentów w zmienionej wysokości, w szczególności gdy jest to niezbędne dla zaspokojenia potrzeb małoletniego dziecka można wraz z pozwem o alimenty złożyć wniosek o zabezpieczenie tego powództwa. Gdy sąd udzieli zabezpieczenia, alimenty będą przysługiwały za cały okres trwania postępowania w wysokości oznaczonej w postanowieniu o zabezpieczeniu. Niemniej jednak należy pamiętać, że kwota przyznana w ramach zabezpieczenia jest z reguły niższa od wysokości dochodzonych alimentów wskazanych w pozwie, co wynika z art. 731 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym zabezpieczenie nie może zmierzać do zaspokojenia roszczenia.
Zarówno osoba, występująca o alimenty, jak i osoba pozwana mają prawo skorzystać z pomocy pełnomocnika w postaci adwokata. Pomoc prawna udzielana przez moją kancelarię obejmuje przede wszystkim sporządzenie pozwu i innych pism procesowych oraz reprezentację podczas rozprawy.
Adwokat może pomóc w doprecyzowaniu kwoty, jakiej osoba uprawniona może dochodzić na drodze sądowej oraz wskazać jakie dokumenty są potrzebne do przygotowania i złożenia pozwu o alimenty. Spotkanie z adwokatem może znacząco ułatwić przygotowanie do rozprawy sądowej, podczas której rodzic dziecka będzie przesłuchiwany.