W naszym życiu może dojść do takiej sytuacji, że będziemy zmuszeni mieć styczność z szeroko rozumianym prawem karny. Należy przy tym pamiętać, że prawo karne to dziedzina prawa, która najdotkliwiej ingeruje w wolność i mienie danej osoby. Ponadto prawo karne uprawnia organy do ingerencji w wolność danej osoby jeszcze na etapie przedsądowym w szczególności poprzez zastosowanie tymczasowego aresztowania bądź innych środków zapobiegawczych np. zastosowanie poręczenia majątkowego, dozoru policji bądź zakaz opuszczania kraju.
Każda osoba mająca styczność z prawem karnym musi mieć świadomość, że oprócz grzywny, kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności mogą zostać orzeczone wobec niej również dotkliwe środki karne, chociażby zakaz prowadzenia pojazdów, zakaz wykonywania określonego zawodu, zakaz wstępu na imprezę masową, nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym oraz świadczenie pieniężne.
Specyfika prawa karnego sprawia, że profesjonalna pomoc adwokata nabiera szczególnego znaczenia. Adwokat występujący w roli obrońcy lub pełnomocnika zabezpiecza interesy procesowe reprezentowanej strony, ale również wspiera swoim doświadczeniem i wiedzą w jednej z trudniejszych sytuacji jakie mogą wydarzyć się w naszym życiu. Podkreślić należy, że do odpowiedzialności karnej może zostać pociągnięta również jednostka organizacyjna (np. spółka). Także interesy i uprawnienia takiego podmiotu prawnego wymagać będą zabezpieczenia w toczącym się postępowaniu karnym.
Należy mieć również na uwadze, że nasza sprawa nie zawsze będzie prowadzona przed Sądem Rejonowym w Mielcu, Prokuraturą Rejonową czy Komendą Powiatową Policji w Mielcu. Właściwość miejscowa sądu w sprawach karnych poza wyjątkami określonymi w kodeksie postępowania karnego ustalana będzie w myśl zasady, że miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy będzie sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo.
Aby obrona klienta w sprawach karnych była jak najbardziej skuteczna i efektywna, niezbędne jest, aby pomoc adwokata została udzielona niezwłocznie, najlepiej jeszcze podczas pierwszej czynności procesowej, zwłaszcza w przypadku, gdy w sprawie nastąpiło zatrzymanie. Kontakt adwokata z klientem oraz przyjęcie odpowiedniej taktyki procesowej, w tym wykorzystanie pełni przysługujących uprawnień procesowych są zazwyczaj kluczowe dla dalszego toku postępowania.
Osoby podejrzane są często nieświadome swoich uprawnień procesowych. Stres związany z toczącym się postępowaniem bądź zatrzymaniem powoduje, że podejrzany nie do końca potrafi korzystać ze swoich praw.
Niewykluczona jest sytuacja, że samodzielna obrona przez osobę podejrzaną bez konsultacji z adwokatem, może doprowadzić do podjęcia chybionych decyzji procesowych, które mogę finalnie działać na niekorzyść osoby podejrzanej. Podejrzany może mieć mylne wyobrażenie co do tego, co jest dla niego korzystne.
Podkreślić należy, że prawo do obrony jest bezwzględnym prawem każdej osoby występującej w roli podejrzanego bądź oskarżonego w postępowaniu karnym. Podejrzanemu bądź oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w szczególności prawo do ustanowienia i korzystania z pomocy obrońcy na każdym etapie toczącego się postępowania.
Skazany może ustanowić obrońcę również po prawomocnym zakończeniu postępowania karnego.
Dzięki pomocy adwokata skazany może w czasie odbywania kary pozbawienia wolności czasowo opuścić zakład karny dzięki uzyskanej przerwie w odbywaniu kary bądź uzyskać warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary. Ponadto osoba skazana może nawet nie trafić do zakładu karnego, w sytuacji, gdy sąd wyrazi zgodę na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
Osoba pokrzywdzona przestępstwem może ustanowić pełnomocnika, w celu reprezentacji oraz ochrony swoich interesów w postępowaniu karnym. Należy pamiętać, że osoba pokrzywdzona ma do dyspozycji wiele uprawnień procesowych.
Na etapie postępowania przygotowawczego osoba pokrzywdzona automatycznie staje się stroną danego postępowania i w związku z tym może bez przeszkód aktywnie uczestniczyć w toczącym się postępowaniu. Inaczej dzieje się w przypadku postępowania sądowego, w którym pokrzywdzony, aby stał się stroną musi złożyć do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego oświadczenie, że będzie działał w charakterze oskarżyciela posiłkowego.
Rolą adwokata działającego jako pełnomocnik pokrzywdzonego (oskarżyciela posiłkowego) będzie pomoc w realizacji przysługujących uprawnień oraz reprezentacja danej osoby przed organami ścigania i sądem w tym także udział w czynnościach procesowych, składanie wszelkiego rodzaju wniosków i środków zaskarżenia. Ważną kwestią dla pokrzywdzonego będzie również kwestia zadośćuczynienia. Występujący w roli pełnomocnika adwokat pomoże w złożeniu wniosku o zobowiązanie oskarżonego do zapłaty odpowiedniej kwoty zadośćuczynienia, odszkodowania bądź nawiązki.